Proust, mua mua

Uhr

PROUST, MỘT KỶ NIỆM TRONG MÙA MƯA

Nguyễn Đăng Thường

Trich

Mùa mưa đã trở về, như một cái vuốt ve lên chiếc má nóng bỏng của những thị dân, những cơn mưa hè như thác lũ (tuy thế đường phố vẫn ồn ào náo nhiệt, vẫn bình thản, hình như vậy) không làm thay đổi được cuộc sống nơi đây, ngoại trừ những bực dọc nho nhỏ do chúng gây ra, những cây me trổ lá xanh non có thể làm dịu mát ít nhiều tâm hồn và trái tim những kẻ bận rộn, vất vả vì sinh kế. Mùa mưa đã trở về, cùng với mùa kỷ niệm Proust — cho “những ai biết yêu mến nghệ thuật, kẻ an ủi tài tình”, như Proust đã viết năm hai mươi tuổi, bởi vì, “những ảo tưởng của nghệ thuật là những thực tế độc nhất, và ta chỉ cần yêu thương chúng đôi chút thôi, bằng một tình yêu chân thật, đời sống của những sự vật đang bao quanh và đã nhận chìm chúng ta sẽ vơi dần; cái quyền lực khiến cho chúng ta sung sướng hoặc đau khổ rút lui khỏi chúng nó để vào nẩy nở trong trong tâm hồn chúng ta, nơi đó chúng ta biến nỗi đau ra thành vẻ đẹp — Proust, nhà văn của những khám phá mới mẻ về tâm lý phức tạp của con người, nhà văn đã sáng suốt dành trọn đời mình để đi sâu vào những ngõ ngách và hố thẳm của mọi tình yêu, tìm tòi những định luật chung về ái tình và con người, đã thẳng thắn mổ xẻ và đôi khi phóng đại cho chúng dễ được nhìn thấy hơn và có cơ hội thoát ra ngoài, những sự thật chung và những tình cảm bất ngờ ẩn núp ở những nơi thầm kín nhất bên trong chúng ta, nhà văn của bút pháp mới và hình thức mới cho tiểu thuyết. Đi tìm thời gian đã mất được đánh gíá như là một công trình kiến trúc vĩ đại, một ngôi thánh đường, theo chính lời tác giả, trong đó các tín đồ sẽ dần dà học hỏi được những thực tế và nhữnghòa âm, một giao hưởng khúc chế ngự bởi những nhạc đề tình yêu, sự ghen tương, cái chết, ký ức và thời gian chen lấn nhau, lùi về phía xa, tách rời nhau, kết hợp lại... Chính những câu văn bất hủ, không thể bắt chước được của Proust, theo nhà phê bình Gaeton Picon, đã gọi về cái thế giới màu sắc và âm thanh hun hút của La Recherche, chớ không phải là cái thế giới ấy đã có sẵn và chúng (các câu văn) được sử dụng để ghi chép lại.

-----------------

Trích từ tạp chí Trình Bầy số 26, ra ngày 18 tháng Tám 1971. Tác giả có bổ sung thêm.

_________________________

[*]Tác giả viết bài này vào năm 1971. Marcel Proust sinh năm 1871. [Chú thích của Tiền Vệ]. 

--

http://tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=17150